Nieuwsbericht Xylella 2 mei 2016
Nederlands bedrijfsleven, overheid en onderzoek werken samen aan bestrijding van Xylella fastidiosa
In oktober 2013 werd Xylella fastidiosa aangetroffen in olijfbomen in de hak van Italië. De bacterie staat op de quarantainelijst (A1) van de EU. De EU maakt zich grote zorgen over de snelle verspreiding van deze ziekteverwekker. De bacterie kan voor veel in Nederland belangrijke plantensoorten een probleem vormen. Daarnaast heeft Nederland als belangrijk doorvoerland van plantmateriaal ook te maken met een goede aanpak van dit quarantaine‐organisme. Xylella fastidiosa is een zeer complexe bacterie waarover nog veel onduidelijk is: hoe verspreidt de bacterie zich precies en hoe kan hij het beste bestreden worden?
Daarom zijn de sectororganisaties VBN, Plantum, LTO Nederland (LTO Glaskracht en LTO vakgroep Bomen en Vaste Planten), Anthos, de Naktuinbouw, de Nederlandse Voedsel‐ en Warenautoriteit (NVWA) en de kennisinstelling Wageningen UR, in samenspraak met Ministerie van Economische Zaken (EZ), een publiekprivate samenwerking (PPS) gestart. Het doel van deze PPS is om kennis te ontwikkelen om Nederland Xylella‐vrij te houden en om adequaat te kunnen reageren bij intercepties en uitbraken. Om verdere verspreiding binnen Europa te voorkomen wordt voor de kennisontwikkeling ook internationaal samengewerkt, binnen Euphresco, het Europees samenwerkingsverband van financiers van fytosanitair onderzoek.
Bacterie rukt op naar Noord‐Europa
In oktober 2013 werd Xylella fastidiosa aangetroffen in olijfbomen in de hak van Italië. De bacterie staat op de quarantainelijst (A1) van de EU. Inmiddels is er een gebied met 600.000 olijfbomen getroffen en komt de bacterie langzaam naar het noorden toe. De schade is groot, ook al omdat er sterke restricties gelden voor het vervoer van planten van het Olea‐geslacht en andere waardplanten vanuit het getroffen gebied. In juli 2015 werd de ziekteverwekker aangetroffen op het Franse Corsica in sierplanten van Polygala myrtifolia (vleugeltjesbloem). Inmiddels heeft de bacterie zich verspreid naar het vasteland van Frankrijk. Daarnaast zijn er in Nederland, Frankrijk en Zwitserland intercepties van besmette koffieplanten geweest afkomstig uit Midden Amerika.
Kennis delen
De EU maakt zich grote zorgen over de verspreiding van deze ziekteverwekker en wil kennis ontwikkelen en bundelen die van belang is voor ziektebeheersing. Een eventuele uitbraak van Xylella fastidiosa in Nederland kan grote economische gevolgen hebben voor Nederlandse plantentelers en –handelaren vanwege de gewasschade en handelsrestricties. Immers op basis van een uitbraak wordt een zone van 10 km afgebakend van waaruit gedurende een periode van 5 jaar geen waardplanten mogen worden verhandeld. Sinds de eerste ontdekking van Xylella fastidiosa hebben de EU en EFSA diverse workshops georganiseerd waarin met de inbreng van buitenlandse experts (uit de VS en Brazilië) zoveel mogelijk kennis met elkaar wordt gedeeld.
Publiek‐private samenwerking Xylella fastidiosa
Gezien de complexe materie, is nog veel kennis nodig op het gebied van de vector (insect die de bacterie overdraagt), waardplanten, bemonstering, detectie, epidemiologie en genetica. De nu gestarte Nederlandse publiek‐private samenwerking richt zich daarom op de volgende zaken:
1. Verzamelen Xylella isolaten en besmet materiaal
2. Verbetering isolatieprotocol van de bacterie
3. Genetische karakterisering bacteriestammen
4. Bemonstering en detectie van Xylella
5. Waardplantonderzoek
Het project heeft loopt drie jaar: van 2016 t/m 2018.
Contact: peter.bonants@wur.nl
Meer informatie:
Tien vragen over Xylella fastidiosa
